- సర్వశక్తిమంతుడైన అల్లాహ్ ను బహిర్గతంగా మరియు అంతర్గతంగా, నిలకడగా, నిరంతరం స్మరించడం ఆరాధనకు సంబంధించి గొప్ప ఆచరణలలో ఒకటి, మరియు సర్వోన్నతుడైన అల్లాహ్ వద్ద అత్యంత ప్రయోజనకరమైనది.
- (షరియత్ లో ఆదేశించబడిన) ఆచరణలు అన్నీ సర్వోన్నతుడైన అల్లాహ్ యొక్క స్మరణను స్థాపించడానికే నిర్దేశించ బడ్డాయి. దివ్య ఖుర్’ఆన్ లో అల్లాహ్ ఇలా ప్రకటించినాడు: “వ అఖీమిస్సలాత లిజిక్రీ” (నన్ను స్మరించడానికి సలాహ్ నెలకొల్పు) (సూరహ్ తాహా 20:14). మరియు ప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం ఇలా అన్నారు “కాబా గృహం చుట్టూ ప్రదక్షిణ (తవాఫ్) చేయడం, సఫా మరియు మర్వా గుట్టల మధ్య నడవడం (సయీ చేయడం), జమారాత్ లపై గులకరాళ్ళు విసరడం – ఇవన్నీ సర్వోన్నతుడైన అల్లాహ్ యొక్క స్మరణ కొరకే” (అబూ దావూద్ మరియు తిర్మిజీ)
- అల్ ఇజ్జ్ ఇబ్నె అబ్దుస్సలాం రహిమహుల్లాహ్ తన “ఖవాయిద్” గ్రంథములో ఇలా అన్నారు: మనం ఆచరించిన ఆరాధనలన్నింటిలో మనం ఎంతగా శ్రమ పడినామో దాని ఆధారంగా పుణ్యఫలం ఉండదు అనడానికి ఈ హదీథు ఒక ఉదాహరణ. అలా గాక, సర్వోన్నతుడైన అల్లాహ్ కొద్దిపాటి ఆచరణలకు కూడా, ఎక్కువగా ఆచరించిన వాటి కంటే కూడా అధికంగా ప్రసాదిస్తాడు. కనుక ప్రతిఫలం ఆచరణల స్థాయి మరియు ఘనతల వ్యత్యాసాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది.
- అల్-మనావీ రహిమహుల్లాహ్ ‘ఫైద్ అల్ ఖదీర్’ గ్రంథములో ఇలా అంటున్నారు: ఈ హదీథును ఈ క్రింది విషయాల ఆధారంగా అర్థం చేసుకోవాలి. అల్లాహ్ యొక్క స్మరణను గురించి (ఆయన జిక్ర్ చేయుట గురించి) ఎవరిని సంబోధించి చెప్పబడుతున్నదో, ఆ ఆచరణ వారి కొరకు ఉత్తమమైనది; మరియు యుద్ధంలో ఇస్లాంకు ప్రయోజనం కలిగించిన ధైర్యవంతుడు మరియు శౌర్యవంతుడిని సంబోధిస్తున్నట్లయితే అతనికి ‘జిహాద్’ ఉత్తమం అని చెప్పబడుతుంది; లేదా పేదలకు ప్రయోజనం చేకూర్చే ధనవంతుని సంబోధించినట్లయితే అతనికి ఇలా చెప్పబడుతుంది - ‘దాతృత్వం’ అన్నింటి కంటే ఉత్తమమైనది; అలాగే హజ్ చేయగల అర్హత, సమర్థత, సామర్థ్యము ఉన్న వ్యక్తికి ‘హజ్జ్’ చేయుట అన్నింటి కంటే ఉత్తమమైనది అని చెప్పబడుతుంది; మరియు ఎవరి తల్లిదండ్రులైతే సజీవంగా ఉన్నారో వారికి ‘తల్లిదండ్రుల సేవ చేయుట, వారిపట్ల బాధ్యులై ఉండుట’ అన్నింటి కంటే ఉత్తమం అని చెప్పబడుతుంది. ఆ విధంగా ఒకే విషయానికి సంబంధించిన వేర్వేరు హదీసుల మధ్య సయోధ్య ఏర్పడుతుంది.
- అల్లాహ్ యొక్క స్మరణ చేయుట, స్తుతించుట అనేది – నాలుక ఏమి ఉచ్ఛరిస్తున్నదో దానిపై హృదయం యొక్క చింతన మరియు అవగాహనతో పూర్తవుతుంది; తరువాత కేవలం హృదయంలో ఏమి ఉన్నదో, ఉదాహరణకు దైవ చింతన; తరువాత కేవలం నాలుక ద్వారా ఏమి ఉచ్ఛరించబడుతున్నదో అది - ఇలా ప్రతి దానిలోనూ ఒక ప్రతిఫలం ఉంది, ఇన్-షా-అల్లాహ్ (అల్లాహ్ కు ఇష్టమైనట్లయితే).
- ఉదయం మరియు సాయంత్ర సమయాలలో చేయవలసిన స్మరణలు (అజ్’కార్), మస్జిదు, ఇల్లు మరియు టాయిలెట్‌లోకి ప్రవేశించే సమయాన మరియు బయటకు వచ్చే సమయాన చేయవలసిన స్మరణల పట్ల ఒక ముస్లిం యొక్క నిబద్ధత మరియు ఆసక్తి మొదలైనవి అల్లాహ్’ను తరచుగా మరియు ఎక్కువగా స్మరించుకునేవారిలో ఒకరిగా చేస్తుంది.