De profeet (vrede zij met hem) vergeleek de Islam met een stevig gebouw, waarvan de vijf fundamenten de kern vormen die dat bouwwerk dragen, terwijl de overige kenmerken van de Islam fungeren als de voltooiing van dat bouwwerk. En de eerste van deze pilaren zijn de twee getuigenissen: de getuigenis dat er geen God is dan Allah en dat Mohammed Zijn boodschapper is. Deze twee getuigenissen vormen één pijler en kunnen niet van elkaar worden gescheiden. De dienaar spreekt ze uit, erkent daarmee de eenheid van Allah en Zijn recht op aanbidding, boven al het andere, handelt overeenkomstig hun vereisten, en gelooft in de boodschap van Mohammed (vrede zij met hem) en volgt hem. De tweede pijler is het verrichten van het gebed, dat bestaat uit de vijf verplichte gebeden gedurende de dag en nacht: het ochtendgebed, het middaggebed, het namiddaggebed, het avondgebed en het nachtgebed, met al hun vereisten, pilaren en verplichtingen. De derde pijler is het geven van de verplichte aalmoezen (zakat), een verplichte financiële aanbidding op elk bezit dat een vastgestelde drempelwaarde bereikt volgens de islamitische wetgeving. De aalmoezen worden gegeven aan degenen die er recht op hebben. De vierde pijler is de bedevaart naar Mekka (de Hajj), waarin men naar Mekka reist om daar de voorgeschreven rituelen uit te voeren als een vorm van aanbidding van Allah de Verhevene. De vierde pijler is het vasten tijdens de maand Ramadan, waarbij men zich onthoudt van eten, drinken en andere specifieke handelingen met de intentie van aanbidding van Allah, vanaf de dageraad tot zonsondergang.